Nowelizacja ustawy o szkolnictwie wyższym została zatwierdzona przez parlament RP i teraz czeka na podpis polskiego prezydenta. To tylko formalność i jej wejście w życie jest już przesądzone. Wśród najważniejszych zmian zapisanych w ustawie należy wymienić zniesienie opłat za drugi kierunek studiów, uwłaszczenie naukowców i system uczenia się przez całe życie.

Obecność zapisu o braku płatności za drugi kierunek dziennych studiów to pokłosie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który swoją decyzją zniweczył rządowe plany zakładające, że z bezpłatnego studiowania na państwowych uczelniach wyższych można skorzystać tylko raz w życiu. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego nie obawia się jednak, że budżet państwa będzie musiał sporo wyłożyć na dziennych studentów chcących zdobywać wykształcenia na dwóch kierunkach. Według resortu młodym ludziom zależy bardziej na szybszym wejściu na rynek pracy, niż na przeznaczaniu wielu lat swojej działalności wyłącznie na proces edukacji.

Pod pojęciem „uwłaszczenie naukowców” należy rozumieć nowe zasady komercjalizacji badań. Naukowiec i uczelnia określą w umowie rozwiązania dotyczące praw do wyników badań naukowych lub prac rozwojowych, a także podziału środków uzyskanych z ich komercjalizacji. Uczelnia ma 3 miesiące na podjęcie decyzji czy chce sama komercjalizować wynalazek. Jeśli się na to zdecyduje, naukowcowi przysługiwać będzie co najmniej 50 proc. środków uzyskanych z komercjalizacji, obniżonych o nie więcej niż 25 proc. kosztów bezpośrednio związanych z komercjalizacją. Jeśli uczelnia w ciągu 3 miesięcy nie podejmie się komercjalizacji, prawa przejmuje naukowiec - nabywa je za nie więcej niż 10 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tak ma być regulowana ta kwestia od strony prawnej.

Wprowadzony w ustawie termin „uczenie się przez całe życie” ma na celu zmienić podejście uczelni do osób, które wiedzę i umiejętności zdobyły w pracy zawodowej, na kursach, szkoleniach czy wolontariacie. Od tej pory szkoły wyższe będą mogły zaliczać ten okres „edukacji” na poczet studiów. To rozwiązanie ma pomóc w powrocie na studia ludziom, którzy kiedyś przerwali naukę. Będzie też wygodne w przypadku zmiany zawodu. Może też pomóc szybciej zdobyć wykształcenie tym ludziom, którzy w innych miejscach niż uczelnia nabyli odpowiednie umiejętności.

Oprócz powyższych zmian w ustawie jest też mowa o obowiązkowych 3-miesięcznych praktykach na studiach o profilu praktycznym, monitoringu zawodowym losów absolwentów w oparciu o dane z ZUS oraz nowych zasadach tworzenia związków uczelni.